სალოცავი გრემი

გრემი კახეთში ძველი სამეფო ციხე-სიმაგრეა, თბილისიდან რაღაც ორასი კილომეტრის დაშორებით, ყვარელთან ახლოს.

ციხე ეკლესიასთან ერთად მთავარანგელოზების სალოცავია და XVI საუკუნის არქიტექტურულ ძეგლად ითვლება. ესაა ყველაფერი, რაც ოდესღაც აყვავებული გრემის ქალაქიდან გადარჩა.
ქალაქ გრემი კახეთის სამეფოს დედაქალაქი იყო XVI -XVII საუკუნეებში.

XVII საუკუნის 30-იან წლებში ქალაქის მცხოვრებლები უმეტესად სომხები იყვნენ.
მთავარანგელოზთა ეკლესიის კომპლექსი მდებარეობს გორაზე და მოიცავს მთავარანგელოზთა მიქაილის და გაბრიელის ეკლესიას, სამრეკლოს, სამსართულიან სასახლეს და მარანს. იგი გარშემორტყმულია კედლით და თავდაცვითი კოშკებით. მდინარისკენ მიმავალი საიდუმლო მიწისქვეშა გადასასვლელის ნაშთები დღემდეა გადარჩენილი.